Kafkasya’da yaşayan Adigeler ve Abhazlar (Abaza), kardeş halklardır. Adigeler diasporada Çerkesler olarak bilinir.  Geçmişleri Maykop kültürüne ve Sindhi devletine dayanır. Adigeler kendi içinde dokuz boya, Abhazlar ise üç boya ayrılır. Her ne kadar aynı dil ailesine mensup olsalar da herbir boyun kendine ait dili vardır.   Kafkasyanın en eski halklarındandır. Adigeler, sadece evrensel kültürün oluşmasına katkı sağlamamış, aynı zamanda bugün Kuzey Kafkasya’da yaşayan halkların dini ve kültürleri üzerinde derin izler bırakmıştır. Günümüz dilbilimcileri, Kabardey-Çerkes dilinin Etrüsk dili ile yakınlığını onamışlardır. Ayrıca bilimsel çalışmalar Hatti dilinin, Abhazca, Ubıhça, Adigece gibi Kuzeybatı Kafkas dillerine ait olduğunu ortaya koymuşlardır.

 

Çerkes kahramanlık destanı olan ‘Nartlar’ kökleriyle derin bir geçmişe sahiptir ve dünya edebiyatının önde gelen, değerli tarihsel  bilgilerini içeren folklorik bir eseridir. Nart destanı, Kafkas halkının kahramanlık ruhunu, karşılıklı ilişkilerinin güzelliğini, fedakârlığını ve misafir perverliğini bizlere aktarmaktadır. Uzun süre dünya siyasetinin merkezinde yer alan Çerkes Memlük tarihi yüzyıllar boyunca araştırmacılar için ilgi çekici bir konu olmuştur. Rus-Kafkas savaşlarından sonra (1763-1864), Çerkes halkı anavatanlarından sürülmüş ve Osmanlı İmparatorluğunun çeşitli bölgelerine yerleştirilmişlerdir. Günümüzde Türkiye haricinde Ürdün, Suriye, Irak, Suudi Arabistan, vb gibi ülkelerde yoğunlukla yaşıyorlar. Rusya Federasyonunda 2010 yılında yapılan nüfus sayımına göre 516.826 Kabardeyin ve 73.184 Çerkesin yaşıdığına dair veriler mevcuttur.

 

Kabardey-Çerkes dili, Kafkas dillerinin kuzeybatı gruplarından Adige- Abhaz dil ailesine bağlıdır. Çerkesçeye çok yakın Abhaz, Abazin ve Adige dilleridir. Çerkes dili günümüzde yaygın olarak Rusya ve Yakın Doğu’da kullanılmaktadır. Özellikle Rusya’nın Kabardey- Balkar Cumhuriyetinde, Karaçay- Çerkesk Cumhuriyetinde, Adigey Cumhuriyetinde, Krasnodar bölgesinde ve Kuzey Osetinyanın Mozdok bölgesinde  yaygın olarak konuşulur. Kabardey-Çerkes dili Kabardey Balkar ve Karaçay Çerkesk Cumhuriyetinin resmi dillerindendir. 18. yüzyıldan 1920’lerin ortalarına kadar Çerkesler Arap alfabesini; 1936’ya kadar ise Latin alfabesini kullanmışlardır. 1936 yılından itibaren Kiril alfabesine geçilmiştir. Bu alfabe, 59 harf ve 57 sesten oluşur. Çağdaş Çerkes dili 1938 yılında yenilenmiştir öyle ki 33 harf, özel işaretler ve tamlamalardan oluşmaktadır. UNESCO dünyada 6900 dilden 2500’ünün yok olma tehlikesi altında olduğunu açıklamıştır. Bunlardan biri de Kuzey Kafkas halklarının dilleridir.

 

Erciyes Üniversitesi Rektörlüğü'nün, Edebiyat Fakültesi bünyesinde bölüm ve anabilim dalı açılması konusundaki teklifi 23/11/2011 tarihli Yükseköğretim Yürütme Kurulu toplantısında incelenmiş ve 2547 Sayılı Kanun'un 2880 Sayılı Kanun'la değişik 7/d-2 maddesi uyarınca, adı geçen fakülte bünyesinde Kafkas Dilleri ve Kültürleri Bölümü ile ona bağlı Çerkes Dili ve Kültürü Anabilim Dalı açılmıştır. Bölümün amacı, güçlü bir altyapı ile donanmış, uluslararası düzeyde bilimsel araştırmalar yapabilecek çalışma yöntem ve disiplini kazanmış, yaratıcı ve eleştirel düşünebilen, doğru soruları soran, çözüm üretebilen, yeni gelişmeleri takip eden, kendini etkin bir dille ifade edebilen, sadece Türkiye değil yurtdışında da başarılı olacak kültürlü öğrenciler yetiştirmektir.